باب: إثم من
دعا إلى
ضلالة، أو
سنَّ سُنَّة
سيئة.
15. İNSANLARI SAPKINLIĞA (DALALET) ÇAĞlRAN VEYA KÖTÜ BİR ÇIĞIR
AÇAN KİMSENİN GÜNAHI
لقول الله
تعالى: {ومن
أوزار الذين
يضلونهم}. الآية
/النحل: 25/.
Zira Yüce Allah "Kıyamet gününde kendi günahlarını tam
olarak taşımaları ve bilgisizce saptırmakta oldukları kimselerin günahlarından
da bir kısmını yüklenmeleri için (öyle derler)"(Nahi 25) buyurmaktadır.
حدثنا
الحميدي:
حدثنا سفيان:
حدثنا
الأعمش، عن
عبد الله بن
مُرَّة، عن
مسروق، عن عبد
الله قال:
قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (ليس من
نفس تقتل
ظلماً، إلا
كان على بن
آدم الأول كفل
منها - وربما
قال سفيان: من
دمها - لأنه
أول من سنَّ
القتل أولاً).
[-7321-] Abdullah b. Mes'ud'un nakline göre Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur:
"Adem oğullarından herhangi bir kimse haksız yere öldürülürse
muhakkak ilk Ademoğlu Kabil üzerine onun günahından bir pay ayrılır."
-Humeydi dedi ki:
Ravi Süleyman İbn Uyeyne, "Onun kanından" da demiş
olabilir- "Çünkü Adem'in oğlu bu öldürme cinayetini ilk adet ve yol yapan
kimsedir.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"İnsanları sapkınlığa çağıran kimsenin günahı..."
Çünkü Yüce Allah "Kıyamet gününde kendi günahlarını tam olarak taşımaları
ve bilgisizce saptırmakta oldukları kimselerin günahlarından da bir kısmını
yüklenmeleri için (öyle derler)"(Nahi 25) buyurmuştur. "Kim
sapkınlığa davet ederse" hadisini Müslim, Ebu Davud ve Tirmizi, Ebu
Hureyre'den şöyle rivayet etmişlerdir: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem
"Kim hidayete davet edecek olursa kendi ecir ve sevabından
hiçbir şey eksilmeksizin ona tabi olanların ecirleri kadarı o kişiye de
verilir. Her kim de bir sapkınlığa davet edecek olursa kendi günahlarından
hiçbir şey eksilmeksizin kendine tabi olanların günahlarının aynısı ona da
yazılır. "(Müslim, İlim; Ebu Davud, Sünne; Tirmizi, İlim) "Kim köta
bir çığır açarsa" hadisini Müslim rivayet etmiştir.(Müslim, Zekat)
"Her kim İslamda güzel bir çığır açacak olursa kendisine
tabi olanların ecirlerinden bir şey eksiltmeksizin onların amelinin sevabı
kadar da kendisine verilir. Her kim İslamda kötü bir çığır açacak olursa o
çığırdan yürüyenıerin günahlarından bir şey eksilmeksizin onların günahı kadar
da kendisine yazılır. "(Müslim, Zekat)
Bu bölümdeki hadislerden Abdullah b. Mesud hadisine gelecek
olursak, hadiste yer alan "cemaatten ayrılan" deyiminden maksadın ne
olduğu Kısas bölümünde geçmişti. Mühelleb şöyle der: Bu ve bundan önceki bölüm
sapıklıktan sakındırma, dinde bid'at ve sonradan uydurulmuş şeylerden kaçınma
ve mu'minierin yoluna aykırı davranmayı yasaklama niteliklidir.
Uyarı şu açıdandır: Dinde bid'at çıkaran kime'ilk başta basit
bir şeyolduğu için bunu önemsemez ve bunun doğuracak olduğu mefsedeti dikkatten
kaçırır. Sözünü ettiğimiz mefsedet, kendisinden sonra gelip, buna göre amel
edenlerin günahını üstlenmiş olmasıdır. Kendisi o bid'ate göre amel etmiş
olmasa bile onu uydurmada asıl unsur olduğu için bunu üstlenecektir.